Gökçen Hüseyin Efe

Gökçen Hüseyin Efe 1891 yılında Ödemişin Ayasurt (Türkönü) köyünde dünyaya geldi.. Hali vakti yerinde bilgili görgülü,varlıklı ve asil bir aileye mensuptu. Haksızlığa dayanamayıp isyan eden mert bir yapısı vardı 1911 yılına kadar Çakırcalı Efenin yanında Zeybeklik yaptı.

Çakırcalının 1911 de ölümüyle bir müddet daha dağlarda efelik yapar. 1912 yılında İzmir de devlet görevlisi olan Celal Bayarın daveti üzerine dağdan inerek Ödemişin Kahrat Köyüne yerleşir. 

15 Mayıs 1915 te Yunanlılar İzmiri işgal ederler.29 Mayıs da da Tireyi işgal ile efenin oturduğu köyü göz hapsine alırlar. Gökçen Efe bu işgale karşı bir savunma yolu ararken Karaçamur Köyünden Hacı Hüseyin Ağadan bir mektup alır.

“Oğlum Gökçen, Eskiden Osmanlı hükümetine karşı zeybeklik ediyor, kahramanlık yaptım sanıyordun. Efelik yapacak zaman şimdiki zamandır.

Bu işgal yüreğini acıtmıyor mu ? 

Haydi bakayım iş başına.Anlaşmak ve yapacağımız işleri görüşmek için bir yer göster. Seni çok göresim geldi. Şimdilik selam eder gözlerinden öperim.” Der. 

Gökçen Efe bu mektubu alınca 2 Temmuz 1919 günü Çobanköy yakınındaki Sarı Kahya çeşmesi denen yerde 2 ssat süren bir görüşme yaparlar.

Aldıkları karara göre, Hepsi ailelerini ve davarlarını alıp karaçamur köyüne gidecekler toplanma ve idare yeri Emminin obası olacaktır. Kısa sürede yiğit delikanlılardan oluşan bir kuvvet kuracaklar işgale karşı koyacaklardır.

11 Temmuz 1919 da Gökçen Efe emrindeki kuvvetler Fata Köyündeki Yunan karakoluna baskın düzenleyerek yunanlıları imha ederek çok sayıda silah ve mühimmat elde etmişlerdir.

(Gökçen Efe ve Kızı)

Gökçen Efe Aydın havalisinde mücadele eden Yörük Ali Efeye kızan göndererek işbirliği teklif eder. ancak gelen kızan Yörük Ali Efenin Aydını düşman işgalinden kurtardığı haberini getirir. Bundan cesaret alan Gökçen Efe de Tireyi işgalden kurtarmaya karar verir.

Önce 300 kızanıyla birlikte 26 Ağustosta Üç yol baskınına katılır. Çok takdir ettiği neredeyse yaşıtı olan Yörük Ali Efe ile omuz omuza savaşır.Gökçen Efe Tireyi Yunandan geri almanın planlarını yaparken 13 Ekim 1919 da hastalanır. Bu durumu öğrenen Yunan kuvvetleri hücuma geçerler. 

Hasta yatağından çatışmayı idare eden Efe Çadırın basıldığını görünce 7-8 yunan askeri ile mücadeleye girer ve onları öldürür. Kendisi de yaralanır. Yaralı halde mevzi değiştirirken yaralı bir Yunan askeri tarafından arkadan vurularak şehit edilir. 

Henüz 28 yaşında iken şehit olan bu kahraman Efenin kızanları vasiyetini yerine getirip Tireyi İşgalden kurtarırlar.

(Ayrıntılı bilgi isteyen ırkdaşlarım, Ziya HANHAN’ın “Gökçen Efe Destanı” kitabında bulabilirler)

Adı dillerden düşmeyen ve hakkında kahramanlık destanları yazılan Efeye Efe Faniden bir mani ve Gökçen Efe türküsü .

ŞEHİT GÖKÇEN EFEM

Göcen dağı yaslı efem,

Gümüş bıçak paslı efem,

Beş bin efsun azdır diyor,

Mor cepkeni süslü efem.

Mahşer gibi dağlar efem,

İbret alsın sağlar efem,

Şehit olmak kısmet oldu,

Zeybeklerin ağlar efem.

Kırk katımız efsun efem,

Dağlar taşlar efsun efem,

Bizi seven bacılarım,

Yasımızı tutsun efem.

Gökçen efem, çakır efem,

Sana yoldaş Bakır efem,

Kahpe Yunan telef oldu,

Zafer bizim şükür efem.Efe Fani yazar efem,

Cephelerde gezer efem,

Vatanıma göz dikenin,

Mezarını kazar efem.